QUY TRÌNH CẤP CHỨNG NHẬN THỰC PHẨM HỮU CƠ CỦA USDA

Việc đạt được chứng nhận hữu cơ là vô cùng quan trọng đối với những thực phẩm chất lượng cao và quy trình sản xuất khắt như thực phẩm hữu cơ. Để thuận lợi cho việc đạt được chứng nhận, nhà sản xuất cần nắm rõ sản phẩm nào được chứng nhận trong quy trình chứng nhận thực phẩm hữu cơ theo tiêu chuẩnUSDA.

Sản phẩm được chứng nhận thực phẩm hữu cơ theo tiêu chuẩn USDA

Theo bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, tiêu chuẩn USDA chứng nhận bốn danh mục sản phẩm dưới đây:

- Cây trồng: Các cây trồng được trồng để thu hoạch làm thực phẩm, thức ăn chăn nuôi, sợi bông hoặc được dùng để bón thêm dinh dưỡng cho cánh đồng.

- Vật nuôi: Động vật được nuôi lấy thực phẩm hoặc dùng trong quá trình sản xuất lấy thực phẩm, sợi hoặc thức ăn chăn nuôi.

- Các sản phẩm đã được chế biến: xử lý và đóng gói (ví dụ: cà rốt đã được cắt) hoặc được kết hợp, chế biến và được đóng gói (ví dụ: bánh mì, xúp…)

- Cây tự nhiên: Các loại cây mọc ở nơi không có canh tác.

Nội dung đơn xin chứng nhận

Doanh nghiệp xin chứng nhận cần nộp đơn xin chứng nhận hữu cơ tới một tổ chức chứng nhận được công nhận của USDA. Đơn xin này bao gồm:

- Bảng mô tả chi tiết quy trình hoạt động sản xuất xin cấp chứng nhận.

- Ghi chép thông tin các chất đã sử dụng cho đất trong thời gian 3 năm trước.

- Danh sách sản phẩm hữu cơ được trồng, chăm sóc hoặc được chế biến.

- Bản kế hoạch hệ thống hữu cơ miêu tả hoạt động và các chất được sử dụng.

Quy trình đánh giá chứng nhận

Bước 1: Doanh nghiệp nộp hồ sơ lên cơ quan chứng nhận hữu cơ có trong danh sách ủy quyền của USDA

Bước 2: Nộp lệ phí cho cơ quan chứng nhận

Bước 3: Tổ chức chứng nhận sẽ tiến hành xem xét, phê duyệt các đơn xin chứng nhận để đảm bảo các hoạt động thực hiện đúng theo nguyên tắc hữu cơ.

Bước 4: Tổ chức này sẽ cử thanh tra có trình độ chuyên môn đến kiểm tra và đánh giá cơ sở sản xuất và các hoạt động sản xuất để xác minh rằng các cơ sở này có làm đúng theo bản kế hoạch hệ thống hữu cơ, duy trì đầy đủ ghi chép và đáp ứng được các yêu cầu về quy tắc canh tác hữu cơ USDA hay không.

Bước 5: Tổ chức chứng nhận sẽ xem xét lại bản báo cáo thanh tra, đánh giá lại hồ sơ kết hợp với báo cáo của nhân viên kiểm tra để xác nhận người nộp hồ sơ đã thực hiện đúng quy định hữu cơ của USDA hay chưa

Bước 6: Nếu như đơn xin chứng nhận và bản báo cáo của thanh tra cho thấy nhà vườn và cơ sở kinh doanh chấp hành đúng các quy tắc hữu cơ, tổ chức chứng nhận sẽ cấp giấy chứng nhận cho hoạt động sản xuất của đơn vị xin chứng nhận.

Bước 7: Hàng năm, người đã được cấp chứng nhận hữu cơ phải nộp báo cáo cập nhật hoạt động sản xuất cho cơ quan chứng nhận

Bước 8: Nhân viên kiểm tra tiến hành kiểm tra hoạt động trong trang trại của người được cấp chứng nhận hữu cơ định kỳ

Bước 9: Cơ quan chứng nhận đánh giá lại hồ sơ kết hợp với báo cáo của nhân viên kiểm tra để xác nhận người được cấp chứng nhận vẫn thực hiện đúng quy định hữu cơ của USDA hay không

Bước 10: Cơ quan cấp giấy tái chứng nhận hữu cơ

Tại Việt Nam, các cơ sở kinh doanh có thể liên lạc với các tổ chức chứng nhận được công nhận của USDA ở Việt Nam và nước ngoài, để được tư vấn kỹ hơn về quy trình chứng nhận thực phẩm hữu cơ theo tiêu chuẩn USDA cho sản phẩm.

Tuỳ vào tổ chức chứng nhận và quy mô, loại hình và mức độ phức tạp của hoạt động sản xuất, chi phí chứng nhận sẽ khác nhau và có thể mất từ vài trăm tới vài ngàn USD. Trước khi nộp đơn, nhà sản xuất cần nắm rõ cấu trúc phí và chu kỳ thanh toán của tổ chức chứng nhận. Thông thường, chi phí cho quy trình chứng nhận thực phẩm hữu cơ theo tiêu chuẩn USDA sẽ bao gồm: phí nộp đơn xin chứng nhận, phí thường niên, phí đánh giá sản lượng và bán hàng hàng năm và phí thanh tra.

Nếu nắm rõ được quy trình chứng nhận thực phẩm hữu cơ để thực hiện hiệu quả thì chi phí này có thể thấp hơn. Theo chương trình chia sẻ chi phí đăng ký hữu cơ quốc gia tại Hoa Kỳ, doanh nghiệp sản xuất có thể được hoàn lại tới 70% phí đăng ký hữu cơ (có kèm theo yêu cầu).

So sánh các tiêu chuẩn hữu cơ

Trong canh tác hữu cơ, ba tiêu chuẩn phổ biến và được thế giới thừa nhận rộng rãi là USDA Organic của Hoa Kỳ, EU chứng nhận Organic Farming của châu Âu, và Organic JAS của Nhật.

Ba tiêu chuẩn trên giống nhau 95% về bộ tiêu chí kiểm định và mức độ khó của từng tiêu chí. Chính vì sự nghiêm ngặt này mà nhiều quốc gia khác trên thế giới dựa trên ba bộ tiêu chuẩn hữu cơ này để xây dựng tiêu chuẩn hữu cơ dễ dàng và phù hợp hơn với nhu cầu riêng của quốc gia mình như Thái Lan, Ấn Độ, Hàn Quốc… Vì vậy, khi nói đến thực phẩm hữu cơ, các doanh nghiệp và người tiêu dùng cần phải tìm hiểu xem sản phẩm đó được sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ của quốc gia nào.

Nguyên tắc chung của sản xuất hữu cơ là các đầu vào phải sạch (đất, nước, không khí), con/cây giống phải thuần, không được biến đổi gien (GMO), các chất sử dụng trong sản xuất phải hoàn toàn hữu cơ và được cho phép (nghĩa là phân bón và thuốc trừ sâu phải là chế phẩm sinh học hữu cơ), cuối cùng là sản phẩm phải đạt tiêu chuẩn về dinh dưỡng.

Các loại hoá chất đều bị cấm trong canh tác hữu cơ. Theo tiêu chí của USDA Organic, hàm lượng của các độc tố và kim loại nặng trong đất, nước phải ở mức cực nhỏ (từ vài đơn vị đến dưới 100ppm tuỳ loại theo danh mục quy định). Với tỷ lệ nhỏ như vậy, hàm lượng các chất độc này gần như không đáng kể trong canh tác hữu cơ.

Tuy nhiên, đất sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam đã bị nhiễm độc cực nặng, do nông dân dùng phân bón hoá học và thuốc trừ sâu từ nhiều năm nay. Nguồn nước và không khí ở nhiều nơi trên lãnh thổ Việt Nam cũng bị ô nhiễm hết sức trầm trọng, không đủ tiêu chuẩn sản xuất hữu cơ nếu không được lọc lại. Do vậy, nếu muốn sản xuất hữu cơ phải bỏ tiền cải tạo đất hết sức tốn kém, quá trình này mất từ 3 – 5 năm.